علت نزول آیه اکمال در تمام روایات شیعی، اعلان ولایت علی(ع) است
تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۸۰۱۴۹۵
به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام وحید واحد جوان مدیرگروه اخلاق و منابع اسلامی دانشگاه تهران به مناسبت عید غدیر؛ عید ولایت در یادداشتی به بحثی درباره آیه اکمال پرداخته است:
«الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ دینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دینا»(مائده/ ۳)
امروز، کافران از (زوال) دین شما، مأیوس شدند بنا بر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان دین (جاودان) شما پذیرفتم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
علمای شیعه و سنی در مسائلی پیرامون آیه اکمال، اتفاق نظر دارند و در مواردی اختلاف دیدگاه دارند. نقطه اصلی اختلاف آنان در تفسیر این آیه در دو امر: زمان نزول و علت نزول آیه است.
شیعه و سنی در پاره ای از نقاط مؤثر در تفسیر آیه اتفاق نظر دارند:
۱. سوره مائده در زمره آخرین سوره‌ها و به اجماع فریقین مدنی است و آیه اکمال به حساب استثناها نیست (که از سوره دیگری در سوره مائده قرار گرفته باشد)، بلکه از آیه اکمال می توان استفاده کرد که سوره مائده آخرین سوره نازل شده است.
۲. بدون شک و تردید، آیه اکمال در حجة الوداع نازل شده است.
۳. فقره «الیوم یئس الذین کفروا... رضیت لکم الاسلام دیناً» در آیه سوم سوره مائده، از بقیه اجزای همین آیه که درباره حکم خوردنیهاست، جداست و ارتباطی به ماقبل و مابعد خود ندارد. به همین دلیل، شیعه و سنی پیوسته از این فقره جداگانه بحث کرده اند و در روایات معصومان، صحابه و تابعین نیز به طور مستقل آمده است.
مراد از واژه «الیوم» در این آیه، بنابه قول اکثر مفسران و ادله روایی، دوره زمانی نیست (مانند اینکه گفته می شود: کنت شاباً بالامس وعُدت الیوم شیخاً) آن‌گونه که فخر رازی و بیضاوی احتمال می دهند بلکه مراد از آن یک روز خاص و به تعبیر ادبی الف و لام آن برای عهد حضوری است. این واژه در این آیه دو بار تکرار شده و هر دو اشاره به یک روز دارد، نه آنکه دو روز مدنظر آیه شریفه باشد.
قرآن درباره این روز خاص اوصافی را بیان می کند که عبارت‌اند از: « یئس الذین کفروا من دینکم»، «اکملت لکم دینکم»، «اتممت علیکم نعمتی»، «رضیت لکم الاسلام دیناً». چون همه این اوصاف مربوط به یک روز مشخص است، باید با یکدیگر پیوند داشته باشند؛ بدین صورت که اکمال دین و اتمام نعمت، موجب یأس کفار و خشنودی خدا از حاکمیت دین اسلام بر جامعه بوده باشد. این روز با این ویژگیهای منحصر به فرد، باید روز حساس و نقطه عطفی در تاریخ اسلام به شمار آید و در آن اتفاقی خاص رخ داده باشد که موجب ویژگیهای چهارگانه مذکور شود.
در مصادر شیعه و سنی تنها دو دسته روایت درباره زمان نزول این آیه وجود دارد:
۱. نزول آن در حجةالوداع در عید غدیر خم
۲. نزول آن در حجة الوداع در روز عرفه
در مصادر اهل سنت با سند صحیح و با چند طـریق، نزول آیه در روز عرفه (در حجةالوداع) نقل شده است. در مصادر شیعی مانند کافی نیز این مطلب یافت می شود.
روایات دلالت بر نزول آیه در روز غدیر در مصادر شیعی با سند صحیح و طرق متعدد نقل شده اند.
در مصادر اهل سنت نیز از صحابه ای که شاهد نزول آیه بوده اند، این احادیث روایت شده اند. هر چند برخی از اهل سنت آنها را ضعیف دانسته و یا از مفتریات شیعه شناخته اند. (البته این سخن اهل سنت، مبنای علمی ندارد؛ چون افرادی که در سلسله سند این روایات آمده اند، از نظر رجال‌شناسان اهل‌سنت توثیق شده اند.)
برخی از علمای شیعه و سنی این احتمال را داده اند که آیه اکمال دو بار نازل شده است: یک بار در عرفه و بار دیگر در غدیر و هر دو مرتبط به اعلان ولایت امام علی(علیه‌السلام) است. برخی نیز احتمال می دهند روز نزول آیه، عرفه و روز ابلاغ آن در غدیر باشد.
اگر نتوان این دو دسته روایات را جمع کرد، احادیثی که از نزول آیه در عرفه حکایت می کنند (به ویژه آن دسته احادیث که علت نزول را موردی غیر از ولایت امام علی(علیه‌السلام) می دانند) به دلیل ضعفهای متعدد درون‌متنی و برون‌متنی ساقط خواهند بود.
در متن روایاتی که در مصادر اهل سنت از نزول این آیه در عرفه خبر می دهد (به جز روایت خلیلی و حسکانی که در آن علت نزول را ولایت امام علی(علیه‌السلام) می‌دانند) تصریحی به علت نزول آیه نشده است؛ در آنها مشخص نشده چه حادثه ای در عرفه اتفاق افتاد که موجب نزول این آیه و اوصاف مذکور در آن شد. به همین دلیل، مشهور اهل‌سنت (که بر این باورند این آیه در عرفه نازل شده) در جست‌وجوی علت نزول آن، وجوه متعددی را احتمال داده اند. این وجوه از سوی مفسران شیعی نقد شده است.
در تمام روایات شیعی، اعم از روایاتی که دلالت بر نزول آیه در عرفه و یا دلالت بر نزول آن در غدیر دارد، علت نزول آیه «اعلان ولایت امام علی(ع)» است.
در متن روایاتی که نزول آیه را در غیر عرفه می داند و از شاهدان نزول این آیه یعنی صحابه پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) رسیده است، درباره علت نزول این آیه تنها دو امر ذکر شده است: امر نخست «تطهیر خانه خدا از لوث وجود مشرکان» است که از ابن عباس نقل شده است؛ امر دیگر «ولایت امام علی(علیه‌السلام)» است که از امام علی(علیه‌السلام)، ابوسعید خدری، زید بن ارقم، ابن عباس و ابوهریره حکایت شده است.
با بررسی ادله و شواهد شیعه و سنی، به نظر ما قطعی است که این آیه در ولایت امام علی علیه السلام است و اقوال دیگر، مخدوش و مردود است.
اهمیت ولایت امام علی(علیه السلام)
آیه تبلیغ و آیه اکمال، تأثیر عمیقی در معنای «مولی» در حدیث متواتر «من کنت مولاه فعلی مولاه» دارد؛ آنچه باید ابلاغ می شد به صورتی که اگر نمی شد، رسالت پیامبر انجام نمی شد، و آنچه موجب اکمال دین، اتمام نعمت و یأس کفار از دین شد، تنها دوستی و محبت امام علی(علیه‌السلام) نبود، بلکه اعلان رسمی زعامت و امامت علی بن ابیطالب(علیه‌السلام) در دین و اسلام و مرجعیت و ولایت او در عقاید و اخلاق و احکام و همه شئون فردی و اجتماعی دین بود.
در واقع، آنچه از این آیه می فهمیم این است که اسلامی که کامل است و مورد رضایت خداست مرتبط با ولایت امام علی(علیه‌السلام) است؛ « ...و رضیت لکم الاسلام دیناً...».
برای مطالعه بیشتر به کتب تفسیر شیعه و سنی و مخصوصا به کتاب شریف «تفسیر تطبیقی آیات ولایت، نوشته استاد نجارزادگان» مراجعه شود.
کد خبر 4694801منبع: مهر
کلیدواژه: عید غدیر خم قرآن فعالیت های قرآنی کنفرانس بین المللی عید غدیر خم دعای عرفه علوم انسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قرآن آیت الله جوادی آملی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی معرفی کتاب عید سعید قربان آیت الله محمد آصف محسنی فلسفه گام دوم انقلاب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۰۱۴۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بیانیه جدید و تندتر پرسپولیس علیه سپاهان
به گزارش خبرگزاری فرارو، رسانه رسمی باشگاه پرسپولیس نوشت: «سال‌ها است بخشی از جامعه هواداری سپاهان، هر از چند گاهی اقدامات وحشتناکی را رقم می‌زنند. اقداماتی که در مقابله با این پدیده صورت می‌گیرد هم اصلا بازدارنده نیست و حتی به نظر اعتقادی به برخورد جدی وجود ندارد اگر مقامات با فشار افکار عمومی رو به رو نبودند.
در تمام این موارد دیده نشد باشگاه سپاهان حتی یک بار عمیقا متاسف باشد مگر این که از شدت بازتاب ماجرا، مجبور به این امر شده است.
در همین مورد اخیر حتی رویکرد انتقادی به این مساله را زیر سوال برده‌اند و به آن‌هایی که به واسطه مشمئز کننده بودن، حادثه برانگیخته شده‌اند، اَنگ چسبانده‌اند. البته که آنها هم از این وضعیت پیش آمده خوشحال نیستند، چون روز چهارشنبه شاهد شروع یک جریان فکری و رفتاری بودیم که اگر در همین نقطه با شدت تمام در نطفه خفه نشود آغاز یک جریان خشونت و هتک حرمت نسبت به بانوان در تمام جامعه خواهد بود. آنچه اتفاق افتاد علیه بانوان هوادار تمام باشگاه‌ها از جمله خود سپاهان نیز بود.
ملت ما شهدای عزیز و گرانقدری را در دفاع از حرم داد تا پای داعش و تفکرات داعشی که جلوه‌ای از آن در نگاهی بود که به زنان داشت به این کشور باز نشود و حالا در کمال تعجب یکی همان تفکر را فریاد زده و در داخل و خارج فوتبال و ورزش باید بسیاری به حال خود متاسف باشند اگر به قدری متاثر نشدند که واکنش لازم را داشته باشند.
این‌ها غلو و بزرگ‌نمایی نیست، واقعیاتی است که کمتر جرات بیان آن وجود دارد.
و، اما در ارتباط با رفتار‌های بخشی از جامعه هواداران سپاهان و نه همه آنها حکایت طولانی است.
حمله به خودروی حامل مدیران باشگاه رقیب که با توجه به ابعاد سنگ و آجر‌ها به نظر به قصد جان‌شان بود، نابینا شدن سرباز احمدی از دو چشم به خاطر پرتاب نارنجک دست‌ساز، حمله وحشیانه و بی‌رحمانه به تعدادی از هواداران پرسپولیس و ضرب و شتم آنها، نابینا کردن هوادار پرسپولیس، تهدید و ارعاب هواداران پرسپولیس در شهر و محل زندگی خودشان (اصفهان)، حمله به خودرو‌های خبرنگاران در تهران، آتش زدن خودروی یکی از خبرنگاران در حادثه‌ای دیگر، حمله به ماموران داخل ورزشگاه در بازی خارج خانه، حمله به اتوبوس حامل اعضای تیم فوتبال پرسپولیس با نارنجک که می‌توانست با شوک به راننده و از کنترل خارج شدن اتوبوس به اتفاقی فاجعه‌بار بدل شود، بخشی از حوادثی بوده‌اند که جدای از برخورد‌های لفظی و فیزیکی معمول در ورزشگاه‌ها توسط این عده رقم زده شده است.
حالا هم پای مسائل ناموسی را به میان کشیده‌اند که دیگر برخورد‌های انضباطی و اخلاقی برای مواجهه با آن کفایت نمی‌کند.
این ماجرا قرار است تا کجا پیش برود؟
توجه افکار عمومی را به این نکته جلب می‌کنیم که توهین آن فرد معلوم الحال که معلوم نیست در چگونه دامانی بزرگ شده‌است فقط قسمت کوچکی از رفتار‌ها و توهین‌های مشمئز کننده بخشی از هواداران سپاهان نسبت به بانوان بود.
باشگاه پرسپولیس مدارک و فیلم‌ها را جمع‌آوری کرده و در قالب شکایات علیه این فرد به طور خاص و علیه جمعی از هواداران و باشگاه سپاهان در اختیار ارکان قضایی فوتبال و دستگاه‌های ذیربط قرار می‌دهد، ولی قطعا این کفایت نمی‌کند.
چرا باید جامعه هواداری بعضی باشگاه‌ها به خاطر کوتاهی یا نگاه رنگی بعضی مسوولان امر و دستگاه‌ها در شهر‌های خود به باوری برسند که برای خود حاشیه امنیت این‌چنین قائل باشند؟
همچنین به ارکان ورزش و فوتبال کشور، تضمین می‌دهیم چنین اتفاقاتی در قالب مواردی، چون خشونت علیه زنان در ابعاد بین‌المللی فوتبال قابل پیگیری است اگر احساس نشود برخوردی که صورت می‌گیرد متضمن امنیت و حرمت بانوان هوادار همه تیم‌ها باشد و در این امر هیچ فرقی بین بانوان هوادار پرسپولیس، استقلال، سپاهان، تراکتور، خوزستان، گیلان، مازندران، کرمان و … نیست».
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟