مرور و معرفی ۳ کتاب عاشورایی
تاریخ انتشار: ۱۶ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۶۸۹۹۵۱
«چهل جلوه از ولایت در عاشورا»، «مقتل امام حسین (ع)» و «قرآن و امام حسین (ع) و امام حسین (ع) و قرآن» سه کتابی هستند که به‌مرور و معرفی آنها پرداخته‌ایم.
به گزارش خبرنگار ایمنا، کتاب ۱۷۷ صفحه‌ای «چهل جلوه از ولایت در عاشورا» مشتمل بر چهل خوشه (جلوه) از خرمن بی‌پایان عاشورا و کربلای حسینی است و خواندن آن ذهن را دیگرگونه درگیر و زمین‌گیر اشعار و نوشتارهای عرفانی شاعران و بزرگانی چون مولانا و جامی و محتشم کاشانی می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نویسنده کتاب «اسماعیل منصوری لاریجانی» است و بر این باور است که یکی از ویژگی‌های ادبیات عرفانی رمزی بودن آن بوده و مدد گرفتن از رمز از سوی عارف برای اینکه بتواند گوشه‌ای از دریافت‌های خود را بیان و عیان کند، ضروری است.
«فنای فی الله» عنوانی است که در نخستین دوره ادبیات عرفانی برای نام مقدس امام حسین (ع) مطرح‌شده و به شعر عارف و شاعر قرن پنجم حکیم «سنایی غزنوی» هم راه پیداکرده است.
«سیف فرغانی» از شاعران عارف، گریه بر حسین (ع) را چون ابر رحمتی می‌داند که گناهان را می‌زداید.
«محتشم کاشانی» شاعر سده دهم اما در این دوره مرثیه‌سرایی برای حضرت اباعبدالله (ع) را به اوج خود می‌رساند.
«برخوان غم، چو عالمیان را صَلا زدند / اول صلا به سلسله انبیا زدند / نوبت به اولیا چو رسید، آسمان طپید / زآن ضربتی که بر سرشیر خدا زدند… / بس آتشی ز اخگر الماس‌ریزه‌ها / افروختند و در جگر مُجتبی زدند / وانگه سُرادِقی که ملک محرمش نبود / کندند از مدینه و در کربلا زدند…»
اولین جلوه ولایت در عاشورا با عنوان «ولایت، مظهر عشق الهی» در کتاب آورده شده و حسین (ع) را ولی اعظم خدا و مظهر تجلی «حُبّ الهی» به استناد بخش‌هایی از دعای پرفیض عرفه، عنوان کرده است.
جلوه هفتم کتاب درباره هجرت و ولایت است. هجرت ظاهری دارد و باطنی، اما امام حسین (ع) هر دو هجرت رادارند. خستگی، شکستگی و راه طولانی سفر در ظاهر و درد فراق و سوز و مصائب هجران در باطن.
حافظ شیرازی معتقد است، چنین هجرتی خصم را به دام می‌کشد و معشوقه را به کام این‌چنین می‌سراید که: «یارب این قافله را لطف ازل بدرقه باد / که از او خَصم به دام آمد و معشوقه به کام / ماجرای من و معشوق مرا پایان نیست / هر چه آغاز ندارد نپذیرد انجام»
در فصل ولایت و توبه «حُر» نماد این جلوه ولایت است. او رمز توبه را در ولایت امام حسین (ع) می‌یابد و مرغ جانش از قفس خاکی تن به حریم افلاکی ولایت، به پرواز درمی‌آید.
ولایت اما در کنار قرآن کریم برمدار حق است و اگر جامعه حول این محور بچرخد به رشد و سعادت می‌رسد ولی جامعه‌ای که برمدار ولایت هدایت نشود، جامعه‌ای وارونه است. زشتی‌ها ارزش و خوبی‌ها ضد ارزش می‌شوند.
حماسه، بخش جدایی‌ناپذیر عاشورا است و بزرگترین درسش، این است که بزرگترین بیماری جوامع بشری یعنی ترس از مرگ را درمان کرده است. بلوغ علم و کمال معرفت بشر همین است که از مرگ نهراسد اما جوامع امروز که چون کبوتری بی‌بال و پر، در آغوش مرگ محبوس پژمرده می‌شوند، چقدر باعظمت عاشورا فاصله‌دارند!
آخرین جلوه ولایت در عبرت گرفتن از تاریخ است و مهم‌ترین عبرت قیام حسینی، درک عاشورایی است. دردی که دین‌فروشان ریاکار و ظاهربین نفهمیدند.
کتاب «قرآن و امام حسین (ع) و امام حسین (ع) و قرآن»این مجموعه اثر حجت‌الاسلام محمدعلی رضایی اصفهانی است که به همت انتشارات دارالمبلغین قم منتشرشده و به بررسی آیه‌های قرآنی مرتبط با اهل‌بیت به‌ویژه حضرت سیدالشهدا (ع) پرداخته است.
در فصل اول به موضوع رویکرد قرآنی امام حسین (ع) و نقش قرآن در زندگی ایشان اشاره‌شده و برای نمونه شب عاشورا که آن حضرت برای تلاوت قرآن، دعا و برپایی نماز مهلت خواستند را آورده است.
در فصل اول به موضوع رویکرد قرآنی امام حسین (ع) و نقش قرآن در زندگی ایشان اشاره‌شده و برای نمونه شب عاشورا که آن حضرت برای تلاوت قرآن، دعا و برپایی نماز مهلت خواستند را آورده است.
در فصل دوم کتاب با عنوان «آیات‌الحسین»، ۱۰۰ آیه قرآن در این رابطه بررسی‌شده است.
آیه‌های ۳۱ تا ۳۳ سوره بقره، در موضوع تعلیم نام‌های الهی امامان به پیامبران و حتی حضرت آدم (ع) نوشته‌شده و آیه ۸۴ همین سوره نیز شباهت‌های پیمان‌شکنی و فتنه‌های یهودیان در دوران سایر پیامبران تا حضرت محمد (ص) را برشمرده است.
یک نمونه این شباهت‌ها: همان‌طور که یهودیان پیامبران خدا (ص) همچون حضرت زکریا و یحیی را کشتند مسلمانان نیز در کربلا امام خود را شهید کردند.
آیه ۷۵ سوره انفال نیز درباره خویشان راستین پیامبر نازل‌شده که امام حسین (ع) در مورد آن می‌فرمایند: درباره این آیه از حضرت رسول سوال کردم که ایشان فرمودند: به خدا سوگند غیر از شما (اهل‌بیت) قصد و منظور این آیه نیست.
کتاب مقتل امام حسین (ع)«مقتل امام حسین (ع)» کتابی کاربردی و مختصر درباره واقعی بودن سند مقاتل و روضه‌های عاشورایی و حسینی به نویسندگی «محسن برزگر» است.
این مجموعه دو فصل دارد. فصل اول با عنوان گریزی به روضه و فصلی بعد مقاتل متعدد و مختلف حسینی را بازخوانی کرده است.
در بخشی از مقتل روضه‌الشهدای واعظ کاشفی آمده است: چون امام حسین (ع) بر زمین کربلا افتاد زمین به لرزه درآمد و غریو از آسمان برآمده، ۱۰ نفر از آن لشگر پیاده شده و تیغ‌ها برکشیده بیامدند و هر یک مدعای آن بود که سر امام را پیش‌تر ببرد و صله و خلعت بستاند. هرکدام که پیش می‌آمدند امام چشم‌باز می‌کرد و در وی می‌نگریست. آن‌کس شرم داشته بازمی‌گشت. دو کس ماندند: «سنان ابن انس» و «شمر ذی‌الجوشن»
در بخش منثور روضه بلند حاج «شیخ جعفر شوشتری» از فقیهان زاهد و واعظان دوره قاجار در کتاب نقل‌شده و در قسمت منظوم نیز مقتل شعری از «گنجینه‌الاسرار» عمان سامانی آورده شده که از آن به مثنوی عارفانه و منظومه‌ای عاشورایی تعبیر شده است.
«گریه هستی بر امام» عنوان آخرین بخش کتاب است. سرخی خورشید و آسمان تا ۴۰ شبانه‌روز ازجمله آثار وقوع حوادث خونین و غم‌بار عاشورای حسینی است که در تاریخ همانندی ندارد.
کد خبر 594223منبع: ایمنا
کلیدواژه: کتاب کتابخانه عاشورا امام حسین ع قیام امام حسین محتشم کاشانی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق امام حسین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۶۸۹۹۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیت‌الله رمضانی: اسلام گنج وجودی انسان را معرفی می‌کند / ویژگی‌های مسلمان واقعی براساس روایات اهل‌بیت(ع)
آیت الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) که به دعوت مسلمانان کشور برزیل برای حضور در همایش بین المللی «اسلام؛ دین گفتگو و زندگی» به این کشور سفر کرده بود، در مرکز اسلامی امام مهدی(عج) شهر سائوپائولو برزیل، حضور یافت و در جمع جوانان مسلمان در این مرکز اسلامی به سخنرانی پرداخت.
آیت الله رمضانی در این سخنرانی با اشاره به جایگاه اخلاق در اسلام اظهار کرد: یکی از نکات مهم در خصوص دین اسلام، بعد اخلاقی آن است، اسلام در صدد است که خود انسان را اخلاقی تربیت کند و جامعه نیز جامعه اخلاقی باشد. اخلاق از آن مقوله هایی است که وقتی وارد فضایل آن می شویم، می بینیم که با فطرت انسان، هماهنگ است. برخی از پستی های اخلاقی، مخالف فطرت می باشد. وقتی که قرآن به حقیقت نفس، قسم می خورد، جایگاه نفس و تمایل نفس حقیقی را به صورت قشنگ معرفی می کند، «وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا»، قرآن در ادامه می گوید که همه خوبی ها و بدی ها را به انسان الهام کردیم و شناساندیم، «فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا». کسانی پیروز میدان هستند که خودشان را تزکیه و تربیت کنند و این افراد به فلاح و رستگاری می رسند، «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاهَا»
وی ادامه داد: خداوند همه زیبایی ها را در فطرت و وجود انسان، قرار داده است. مولوی یکی از عرفان بزرگ، یک مثال قشنگی می زند که یک نفر در خواب می بیند که باید تیری به کمان بزند و این تیر در هر کجا خورد، آنجا گنج است، او هم تیر را به کمان می کشید و می زد و تیر در هر کجا که می خورد، شروع به حفر زمین می کرد تا به گنج برسد، اما به گنج نمی رسید، جاهای مختلفی را کند، اما به گنج نرسید. برخی خیال کردند که این قضیه حقیقی است، چون این فرد، انسان بی ربطی هم نبود. فرماندار آنجا به این مرد گفت که تو دیگه حفاری نکن، تو مقدماتش را فراهم کن و حفاری بر عهده ما باشد و به گنج که رسیدیم، آن گنج را به صورت مساوی بین هم تقسیم می کنیم. آن کسی که به خواب این فرد می آمد، زیاد این کار را انجام می داد و می گفت که آنجا را حفر کن. به آن فرد گفتند که از این شخص بپرس که چرا ما این همه جا را کندیم، اما به گنج نرسیدیم، یعنی من را فریب می دهی؟ و از او بیشتر سوال کن. آن فرد هم در خواب این سوال را پرسید و آن شخص هم پاسخ داد که من گفتم تیر را به کمان بزن، ولی نگفتم که بکش، تو می رفتی می کشیدی و آن تیر ۴۰ متر آن طرف می افتاد و تو به گنج نمی رسیدی، تو این تیر را به کمان بزن بدون این که بکشی، رها کن. مرد بعد از بیدار شدن همان کار را انجام داد، تیر را روی کمان گذاشت و تیر در مقابلش افتاد و همان جا را حفر کرد و به گنج رسید. نتیجه این که گنج در وجود خود انسان است، انسان اگر خودش را مطالعه کند، به گنج می رسد.
اسلام گنج وجودی انسان را معرفی می کند
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: اسلام گنج وجودی انسان را به او معرفی می کند، اما ما متاسفانه می خواهیم که از غیر جستجو کنیم و به گنج برسیم. شعر معروفی از حافظ است که سال ها دل طلب جام جم از ما می کرد، آنچه خود داشت زبیگانه تمنا می کرد. اسلام در حقیقت می خواهد که انسان را انسان تربیت کند. انسان شدن، ویژگی های خاص خودش را دارد. انسان آن وقتی که انسان شد، به دیگران خدمت می کند، امانتدار خواهد بود، انفاق می کند و خیلی از فضایل دیگر در انسان رشد می کند. البته فهمیدن انسان شدن، بسیار مهم است. یک مثال می زنم تا این مسئله، روشن تر شود. یک پدر و یک پسر با هم دعوا داشتند و پسر بسیار پدرش را اذیت می کرد، این پدر به پسر می گوید که تو انسان نمی شوی، گفتن این حرف به پسر برخورد و او رفت چند جا درس خواند و همچنین فعالیت اجتماعی انجام داد پسر در ادامه، امیر یک استانی شد. او بعد از این به حاکمیت رسید، نامه ای را برای پدرش نوشت بدون این که بگوید من پسرت هستم، با این مضمون که من امیر، تو را فرامی خوانم، پدر نمی دانست فرزندش است و لذا بابت احضار شدن از طرف امیر حکومت، ترسید و باز و بندیلش را جمع کرد و پیش امیر رفت. وقتی که پدر وارد فضای عمارت حکومتی شد دید که پسرش آن بالا نشسته است، پسر به پدرش گفت که دیدی من آدم شدم، در حالی که تو به من می گفتی که تو آدم نمی شوی اما من به اینجا رسیدم. پدر به پسر گفت من به تو نگفتم که حاکم نمی شوی من به تو گفتم که آدم نمی شوی، تو آدم شدی؟ اگر آدم شده بودی پدر پیرت را به اینجا نمی آوردی.
آیت الله رمضانی با اشاره به راهکار تربیتی اسلام اظهار کرد: اسلام می خواهد که انسان را آدم تربیت کند، وقتی که انسان، آدم شود، عاشق می شود. قبل از پیامبر(ص)، جوان ها عاشق بودند، بعد از پیامبر(ص) هم آنها عاشق بودند، اما جوانان پیش از پیامبر(ص) به دنبال عشق های مجازی بودند و به خاطر این عشق ها، جنگ ها و نزاع های زیادی رخ داد. پیامبر(ص) که آمدند، عشق را معنا کردند و گفتند که عشق و علاقه، کمال به زیبایی ها است و بالاترین عشق، عشق به خداوند و محبت به خدا است. وقتی که عشق به خداوند بیایید، عشق به کمال و عشق به زیبایی ها و عشق به معنویت و عشق به خدمت هم می آید و انسان با عشق به دیگران خدمت می کند، این طور نیست که گدا به در خانه او برود، بلکه او با عشق به در خانه گدا می رود و به او کمک می کند.
وی ادامه داد: انسان اگر بخواهد انسان شود و خودش را تربیت کند، خودش را نباید ببیند. چون اگر بخواهد خودش را ببیند، دیگر آن حقیقت را نمی تواند ببیند. مولوی داستانی از شکایت پشه نزد حضرت سلیمان نقل کرد، پشه پیش حضرت سلیمان رفت و گفت که من از باد شکایت دارم، حضرت سلیمان گفت که از هر کسی که شکایت داری، باید او هم باشد و برای من این قضاوت کنم باید هم باید و هم پشه باشد، پشه به حضرت سلیمان گفت که من نمی گویم، تو به باد بگو که بیاد. باد تحت تسخیر حضرت سلیمان بود و او زبان حیوانات را هم می فهمید، حضرت سلیمان به باد گفت که بیا، باد که آمد پشه رفت، حضرت سلیمان به پشه گفت که تو هم باش تا من بررسی کنم که مشکل از کجا است، پشه گفت که مشکل من از باد است، هر کجا که باد باشد من نمی توانم باشم. مولوی از این داستان، نتیجه اخلاقی گرفت و گفت همان طوری که پشه و باد با هم جمع نمی شوند، خود بینی هم با خدابینی جمع نخواهد شد. انسان نباید خودبین باشد، بلکه انسان باید خودش را مخلوق خداوند ببیند و تسلیم او شود، وقتی که به تسلیم شدن رسید، مسلم می شود، اسلام در حقیقت به معنای تسلیم در برابر دستورات باری تعالی است.
ویژگی های مسلمان واقعی براساس روایات اهل بیت(ع)
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: مسلم هر کجا که باشد، دیگران احساس امنیت می کنند و مسلمان واقعی همین است. براساس روایات، مسلمان واقعی کسی است که دیگران از دست و زبان او در امان باشند. خیلی ها شاید در اسم مسلمان باشند، اما در معنا، مسلمان نیستند، پیامبر(ص) فرمودند که شما باید در معنا، مسلمان باشید. انسان وقتی به این جایگاه مسلمان بودن رسید، احساس مسئولیت می کند، اول در برابر خود و بعد در برابر همه مسلمانان احساس مسئولیت خواهد کرد، او اگر احساس مسئولیت نکند، حقیقتا، مسلمان نیست. پیامبر(ص) در روایتی فرمودند که «مَنْ أَصْبَحَ لا یَهْتَمُّ بِأُمورِ الْمُسْلمینَ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ» اگر کسی صبح کند و به فکر اصلاح امور مسلمانان نباشد، مسلمان نیست.
آیت الله رمضانی با اشاره به لزوم احساس مسئولیت مسلمانان در برابر یکدیگر اظهار کرد: اسلام می گوید که در یک جامعه اسلامی، مشکل یک مسلمان، مشکل یک مسلمان دیگر نیز است. چون که مسلمان برادر مسلمان است، اگر او احساس درد می کند، تو هم باید احساس درد کنی، اگر او شاد باشد تو هم باید شاد باشی. سعدی شعر قشگی را دارد که بنی آدم اعضای یکدیگر هستند. انسان مسلمان نه تنها باید در برابر دیگر مسلمانان احساس مسئولیت کند، بلکه اگر یک غیرمسلمان همچون فردی مسیحی از او کمک بخواهد، باید به او کمک کند و اگر این کمک را انجام ندهد، مسلمان نیست. پیامبر(ص) در روایتی فرمودند که «مَنْ سَمِعَ رَجُلاً یُنادِی یا لَلْمُسْلِمِینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِم»؛ (کسی که صدای انسانی را بشنود که فریاد می زند: ای مسلمانان به دادم برسید و کمکم کنید، کسی که این فریاد را بشنود و پاسخ نگوید، مسلمان نیست). یک مسلمان دیگران را بر خودش مقدم می کند، امام حسن(ع) گفتند که دیدم مادرم حضرت زهرا(س) در عبادت خود فقط برای همسایه ها دعا می کردند و در حالی که خودشان بیمار بودند، برای خودشان دعا نکردند. من از مادرم پرسیدم که چرا برای خودتان دعا نکردید، ایشان فرمودند که اول همسایه و بعد خانه.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) ادامه داد: روزی حضرت زهرا(س) به نزد پدرشان رسول اکرم(ص) آمدند و فرمودند که مهر من فرقش با دیگران چیست، همان جا خداوند به جبرئیل وحی کرد که جبرئیل به پیامبر(ص) بگوید که فاطمه هر چی بخواهد به او می دهم. حضرت زهرا(س) به پیامبر(ص) گفتند که امت شما در روز قیامت با مشکل مواجه هستند، من نمی خواهم که آنها در جهنم بسوزند، من می خواهم که آنها را شفاعت کنم با وجودی که ایشان را خیلی اذیت کردند. خداوند به جبرئیل گفت که این فرشته الهی به پیامبر(ص) بگوید که من شفاعت حضرت فاطمه(ص) را پذیرفتم و هر کسی را حضرت فاطمه(س) نگاه کند و شفاعت نماید. من قبول می کنم و حضرت زهرا(س) از شنیدن این خبر خیلی خوشحال شدند.
وی خاطرنشان کرد: حضرت زهرا(س) به حضرت امیرالمومنین(ع) آرامش می دادند. امام علی(ع) فرمودند هر چه که من غم داشتم، زمانی که حضرت زهرا(س) را می دیدم، تمام غم های عالم از من دور می شدند، نه من حضرت فاطمه(س) را اذیت کردم و نه ایشان من را اذیت کرد. زمانی که امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در مسجد، خبر شهادت حضرت زهرا(س) را به امام علی(ع) دادند، حضرت امیرالمومنین(ع) چند بار نشستند و بلند شدند، ایشان وقتی وقتی وارد خانه گشتند، عبا و عمامه خود را انداختند و پیش پیکر حضرت زهرا(س) آمدند و چند برابر ایشان را صدا زدند، اما جوابی نیامد تا این که حضرت امیرالمومنین(ع) گفتند که یا فاطمه، من پسرعموی تو علی هستم. در روایات آمده است که حضرت زهرا(س) فرمودند هر کس برای امام حسین(ع) گریه کند، من او را شفاعت می کنم. ما افتخار می کنیم که امام مان حضرت امیرالمومنین(ع) و مادرمان حضرت زهرا(س) هستند.
منبع: خبرگزاری اهل‌بیت(ع) - ابنا
امام جمعه بلوک براثر سانحه تصادف درگذشت